Ondanks een licht herstel van de koopkracht wordt 2024 voor Nederlandse detailhandelaren opnieuw een uitdagend jaar. Ondernemers hebben last van een afnemende vraag en een wispelturige consument en kampen daarnaast met gestegen kosten van personeel, energie, inkoop en huur. Bovendien moeten velen van hen hun coronaschulden nog terugbetalen. In het retaillandschap blijft het onlinekanaal belangrijk en is tweedehands niet meer weg te denken, zo meld Abn Amro in de sectorprognose retail.

Een positieve ontwikkeling is dat na twee jaren van krimp de koopkracht in 2024 met 1,8% stijgt, tenminste naar verwachting van het Centraal Plan Bureau (CPB). Met name de stijging van de lonen en overheidssteun zorgen ervoor dat veel huishoudens meer te besteden hebben. En de inflatie neemt fors af; voor 2024 verwacht Abn Amro een inflatie van 2,6%. Daarnaast zorgt de krappe arbeidsmarkt voor relatieve baanzekerheid, wat een gunstig effect heeft op de consumptie-uitgaven.

Deze ontwikkelingen lijken zich te weerspiegelen in het consumentenvertrouwen dat langzaam uit het dal aan het klimmen is, van -40 in augustus 2023 naar -28 in januari van dit jaar. Een belangrijk onderdeel van het consumentenvertrouwen voor de retail is koopbereid. Deze bestaat uit drie onderdelen: het oordeel over de financiële situatie in de afgelopen twaalf maanden, en die is gestegen; de verwachting over de financiële situatie in de aankomende twaalf maanden, en die is zelfs positief (+2) geworden; het oordeel of het een gunstige tijd is voor grote aankopen, en die is met -39 nog vrij laag, maar zit ook in de lift.

De consument is echter vrij wispelturig. Zo gingen consumenten ondanks het lage consumentenvertrouwen afgelopen jaar massaal naar de horeca en op reis. Wat aankopen betreft bezuinigen consumenten aan de ene kant door op zoek te gaan naar huismerken, kortingen en promoties (‘down trading’). Aan de andere kant vinden ze het ook belangrijk om zichzelf te verwennen door meestal eenmalig een duurder luxemerk te kopen of door iets speciaals te beleven door zoals gezegd naar het restaurant te gaan of te reizen, zo blijkt uit onderzoek van Panelwizard.

Waar sentiment en gedrag vooral uit elkaar kunnen lopen is op het gebied van duurzaamheid. Hoewel een steeds groter wordende groep consumenten duurzame producten belangrijk vindt, zijn ze niet altijd bereid daar extra voor te betalen. Dit komt onder meer door de druk op de koopkracht. Een goede balans tussen duurzaamheid en betaalbaarheid blijft daarom belangrijk.

Meubels en interieurwinkels

De afgelopen jaren wordt aan prettig wonen steeds meer waarde gehecht. Door televisieprogramma’s over inrichting van huizen is interieur ‘fashionable’ geworden waardoor consumenten vaker van spullen wisselen. De coronapandemie, toen een groot aantal mensen thuis ging werken, heeft deze trend versterkt. De eigen woning moest steeds meer een thuis voor iedereen worden, zowel voor de werkende ouders als de kinderen. In 2020 en 2021 hebben consumenten flink veel meubels gekocht, ook omdat zij hun geld niet konden uitgeven aan horeca en reizen wegens allerlei coronarestricties.

Inmiddels is hier verandering in gekomen. Door druk op de koopkracht in 2022 en 2023 gaven meer consumenten aan het geen goede tijd te vinden om grote aankopen, zoals meubels, te doen. Door de afkoeling van de economie nam de aanschaf van dergelijke duurzame consumptiegoederen af. Kenmerkend is dat ze niet zo essentieel zijn als voeding en het verwarmen van een huis en dat ze vaak gepaard gaan met relatief grote uitgaven. Een afname van de volumes zagen we bijvoorbeeld ook ten tijde van de financiële crisis van 2009.

Voor 2024 verwacht Abn Amro een verdere volumekrimp van de woonbranche van 1%. Deze negatieve prognose wordt veroorzaakt doordat we in tijden van onzekerheid leven en het consumentenvertrouwen nog steeds laag is, zij het licht stijgend. Veel grote aankopen zijn al de tijdens coronapandemie gedaan en de woningmarkt zit redelijk op slot. De ontwikkelingen op de woningmarkt zijn belangrijk voor de woonbranche. Uit bijna elke woningtransactie, lees verhuizing, ontstaat een interieuraanvraag. Zo drukt ook de beperkte ontwikkeling in nieuwbouw eveneens de aanschaf van keukens, badkamers en vloeren. Abn Amro verwacht dat het aantal woningtransacties in 2024 slechts met 0,5% stijgt.

Tweedehands zit in de lift. Net als in de modebranche komen er steeds meer aanbieders van tweedehands meubels op de markt. Naast het bekende Marktplaats werkt Fonq bijvoorbeeld samen met vintageplatform Reliving, waar online tweedehands meubels worden aangeboden. Fonq verkoopt producten die geretourneerd worden op dit platform door. Ook Ikea is aan het experimenteren met zogenoemde ‘buy back’-programma’s waarbij klanten meubels kunnen terugverkopen en Ikea deze weer doorverkoopt. Whoppah is de marktplaats voor het hogere segment. Hier kunnen consumenten tweedehands designmeubels, vintage en kunst aanbieden en kopen.

De retailsector heeft te maken met verschillende uitdagingen. Hogere omzet betekent niet per se ook meer winstgevendheid. Zo zijn de kosten van personeel, energie, huur en inkoop hoog en dat drukt op de marges. Ook kampt de sector met grote personeelstekorten. Daarnaast moeten veel ondernemers nog hun belastingschuld terugbetalen. Ondernemers moeten meer dan ooit inzetten op de professionalisering van hun organisatie.

Links

www.abnamro.nl
www.cbs.nl

Tags

nieuws, interieur, consument, woningbouw, stagnatie, consumentenvraag, consumentenvertrouwen, nieuwbouw, verhuizingen, retail, nonfood, omzet, volume, daling, groei, prognose, sectorprognose, bank, marktonderzoek, verwachtingen, wispelturig, tweedehands, meubelen, woninginrichting, vintage, kunst, #marktplaats, #fonq, #ikea, #cbs, #abnamro