Abn Amro verwacht voor de Nederlandse retailsector een volumekrimp van 0,5% in 2023. Een belangrijke oorzaak is druk op de koopkracht, die ondanks alle overheidsmaatregelen flinke klappen krijgt. Vooral grote aankopen worden uitgesteld. Ook nemen kosten voor veel retailers toe. Deze drukken op de marges.
Hoewel de koopkracht in 2023 naar verwachting weer iets toeneemt ten opzichte van 2022, herstelt deze nog niet volledig. De koopkracht krijgt dus flinke klappen in beide jaren, ondanks de diverse koopkrachtmaatregelen van de overheid zoals het prijsplafond op energie voor huishoudens. De druk op de koopkracht maakt dat consumenten voorzichtiger worden met het uitgeven van geld, al staat daar een krappe arbeidsmarkt tegenover die dit effect dempt. Een andere beperkende factor is het gegeven dat er relatief veel gespaard is tijdens de coronapandemie. Dit spaargeld kan dienen als buffer en worden ingezet in krappe tijden. Door de stijgende rente is het echter aantrekkelijk om te sparen in plaats van te consumeren. Tevens sparen consumenten in tijden van onzekerheid als appeltje voor de dorst.
De daling van het reële inkomen pakt voor essentiële goederen anders uit dan voor niet-essentiële of luxegoederen. Consumenten blijven ook in slechte tijden doorgaans essentiële goederen als boodschappen en energie kopen. Wel zoeken consumenten dan naar alternatieven, zoals goedkopere huismerken, koopjes en promoties of stappen ze over van de supermarkt en naar discounters. Daarentegen wordt op luxegoederen het eerst bezuinigd als de koopkracht daalt. Voor niet-essentiële producten geldt overigens eveneens dat consumptiebestedingen kunnen verschuiven naar alternatieven zoals een goedkopere variant, minder van hetzelfde product of tweedehands artikelen.
Een verschuiving van producten naar diensten is een andere oorzaak voor de dalende volumes in de retailsector. In februari van dit jaar voorspelde Abn Amro dat in 2022 de retailsector matig zou groeien doordat consumenten na de verplichte lockdowns relatief veel zouden reizen en de horeca zouden bezoeken, ten koste van de aanschaf van goederen. Deze voorspelling is uitgekomen. Tevens haalden consumenten tijdens de coronapandemie de aanschaf van veel producten naar voren. Door deze ontwikkelingen daalden de consumptieve bestedingen aan goederen in 2022, terwijl de bestedingen aan diensten juist toenamen. Uiteindelijk zullen de verhoudingen normaliseren waarbij diensten ongeveer de helft uitmaken van alle bestedingen van huishoudens.
Vooral door de oorlog in Oekraïne en de hoge inflatie is de stemming onder consumenten dit jaar sterk teruggevallen. In november 2022 kwam de indicator voor het consumentenvertrouwen uit op -57 (in september en oktober was het historisch laag), laat het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) weten. Zowel het oordeel over het economische klimaat als de koopbereidheid is laag. Een klein lichtpuntje is dat het oordeel over de financiële situatie in de aankomende twaalf maanden iets is gestegen, van -31 in oktober naar -27 in november.
Door stijgende grondstofprijzen en internationale transportkosten waren sommige leveranciers in 2021 al gedwongen om hun inkoopprijzen te verhogen. Hierdoor zijn bijvoorbeeld meubels het afgelopen jaar flink duurder geworden. De prijzen van andere producten worden in de aankomende maanden nog opgestuwd, is de verwachting. Zo was de inkoopprijs van kleding in het voorjaar al tot wel 30% gestegen, laat brancheorganisatie Inretail weten, maar de doorberekening in een hogere consumentenprijs zien we pas in oktober in de winkel. Deze in het voorjaar ingekochte collectie hangt met andere woorden pas in oktober in de winkel. In de periode ervoor zijn vooral seizoensinvloeden duidelijk zichtbaar zijn; in januari, juli en augustus was de uitverkoop en daalden de prijzen fors.
Het goede nieuws is dat grondstoffenprijzen inmiddels licht zijn gedaald, tekorten aan materialen zijn afgenomen en minder sprake is van verstoringen in de toeleveringsketen. Voor retailers betekent dit een afnemende stijging van de inkooprijzen en lagere internationale transportkosten, al duurt het even voor ze dit gaan merken omdat ze aan het eind van de keten opereren.
In zowel de detailhandel, groothandel als de handel en reparatie van auto’s is het aantal vacatures in 2022 verder toegenomen. De aantallen liggen in 2021 en 2022 ver boven het niveau van 2019, al daalden ze in het derde kwartaal licht. Behalve dat veel medewerkers tijdens de verplichte coronasluitingen ander en soms beter betaald werk hebben gevonden, is het tekort ook meer structureel van aard.
Het personeelstekort leidt met name tot hogere werkdruk onder het personeel, blijkt uit de conjunctuurenquête van het CBS. Door het personeelstekort gaan winkels soms eerder dicht, worden koopavonden afgeschaft of sluiten filialen soms zelfs hele dagen.
Links
www.abnamro.nl
www.cbs.nl
Tags
nieuws, interieur, retail, prognose, food, non-food, essentieel, niet-essentieel, verwachtingen, volume, omzet, groei, daling, consument, vacatures, personeel, kosten, winst, omzet, groothandel, detailhandel, seizoensinvloeden, grondstoffen, prijzen, #cbs, #abnamro
